Skolyoz, omurganın yana doğru anormal eğriliğiyle karakterize edilen bir rahatsızlıktır. Ancak skolyozun neden oluştuğu, özellikle idiopatik skolyoz vakalarında, kesin olarak bilinmemektedir. Bazı durumlarda genetik yatkınlık, bazı durumlarda ise doğuştan gelen veya sonradan gelişen hastalıklar etkili olabilir.

Peki, skolyozun nedenleri nelerdir? Hangi faktörler bu duruma yol açabilir? İşte skolyozun oluşumuna katkıda bulunan en yaygın sebepler!

1. İdiopatik Skolyoz (Nedeni Bilinmeyen Skolyoz)

En sık görülen skolyoz türü idiopatik skolyozdur ve tüm skolyoz vakalarının yaklaşık %80’ini oluşturur. "İdiopatik" kelimesi, kesin nedeni bilinmeyen anlamına gelir.

Peki, bu tür skolyoz nasıl gelişir?

  • Araştırmalar, genetik faktörlerin önemli bir rol oynayabileceğini gösteriyor. Ailede skolyoz öyküsü olan bireylerde görülme riski daha yüksek olabilir.
  • Omurga gelişimi sırasında oluşan bazı biyomekanik dengesizlikler de skolyoza yol açabilir.

İdiopatik skolyoz genellikle çocukluk ve ergenlik döneminde (10-18 yaş arası) ortaya çıkar ve hızlı büyüme dönemlerinde ilerleme eğilimi gösterir. Bu yüzden çocukların düzenli olarak doktor veya fizyoterapist tarafından kontrol edilmesi önemlidir.

2. Konjenital Skolyoz (Doğuştan Skolyoz)

Bebek anne karnındayken omurga tam olarak düzgün gelişmezse, doğuştan skolyoz ortaya çıkabilir. Buna konjenital skolyoz denir.

Bu durumun başlıca nedenleri şunlardır:

  • Omurların tam olarak oluşmaması (omur kusurları),
  • Omurların birbirine kaynaşarak düzgün bir gelişim gösterememesi,
  • Doğum öncesinde bazı çevresel faktörlerin omurga gelişimini etkilemesi.

Konjenital skolyoz genellikle bebek doğduğunda veya erken çocukluk döneminde fark edilir. Ancak bazen ilerleyen yaşlarda belirtiler daha belirgin hale gelebilir.

3. Nöromüsküler Skolyoz

Nöromüsküler skolyoz, kas ve sinir sistemini etkileyen hastalıklara bağlı olarak gelişen skolyoz türüdür.

Bu tür skolyoz genellikle şu hastalıklarla ilişkilidir:

  • Serebral palsi,
  • Kas distrofileri,
  • Spina bifida,
  • Polio (çocuk felci) gibi sinir-kas hastalıkları.

Bu hastalıklarda kasların omurgayı yeterince destekleyememesi skolyozun ilerlemesine neden olabilir.

4. Dejeneratif Skolyoz (Yetişkinlerde Skolyoz)

Skolyoz sadece çocukluk ve ergenlik döneminde değil, yetişkinlikte de ortaya çıkabilir. Özellikle 40 yaş üstü bireylerde omurgada yaşa bağlı aşınma ve yıpranma sonucu skolyoz gelişebilir.

Bu tür skolyozun temel nedenleri şunlardır:

  • Omurga disklerinin zamanla yıpranması,
  • Kireçlenme (dejeneratif hastalıklar),
  • Omurga kaslarının zayıflaması,
  • Daha önce geçirilmiş omurga ameliyatları veya travmalar.

Dejeneratif skolyoz genellikle bel ve sırt ağrılarıyla kendini gösterir ve yaş ilerledikçe hareket kısıtlılığına neden olabilir.

5. Travma Sonrası Skolyoz

Bazı bireylerde skolyoz, kaza, düşme veya omurgaya alınan darbeler sonucu ortaya çıkabilir.

Örneğin:

  • Omurgada kırık veya çıkık oluşursa, iyileşme sürecinde skolyoz gelişebilir.
  • Cerrahi müdahaleler sonrası yanlış kaynama skolyoza yol açabilir.
  • Duruş bozuklukları ve kas dengesizlikleri de zaman içinde omurgada eğriliğe sebep olabilir.

Bu nedenle omurgaya yönelik ciddi bir travma yaşayan bireylerin düzenli olarak bir uzmana danışması önemlidir.

6. Kötü Duruş ve Çevresel Faktörler Skolyoza Neden Olur mu?

Birçok kişi, kötü duruşun veya yanlış oturma alışkanlıklarının skolyoza neden olup olmadığını merak eder. Ancak bilimsel araştırmalar, skolyozun duruş bozukluğu nedeniyle ortaya çıkmadığını göstermektedir.

Ancak kötü duruş, kas dengesizliklerine yol açarak skolyozun ilerlemesini hızlandırabilir. Özellikle masa başında uzun saatler boyunca yanlış oturma alışkanlığı olan bireylerin skolyoz açısından risk altında olduğu unutulmamalıdır.

Sonuç: Skolyozun Nedenini Bilebilir miyiz?

Skolyozun nedenleri kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Çoğu skolyoz vakasının kesin nedeni bilinmese de, genetik ve biyomekanik faktörlerin önemli bir rol oynadığı düşünülmektedir.

Skolyozun ilerlemesini önlemek ve erken teşhis koymak için:

  • Çocukluk ve ergenlik döneminde düzenli kontroller yaptırılmalıdır.
  • Skolyoz belirtileri fark edildiğinde zaman kaybetmeden bir uzmana danışılmalıdır.
  • Kişiye özel egzersiz programları ile skolyozun ilerlemesi önlenebilir.

Unutmayın, skolyoz ne kadar erken fark edilirse, tedavi süreci o kadar başarılı olur!